The most progress I’ve made has been when I’ve been kind to myself
-Sunday Shields-
We leven in een maatschappij die grotendeels gestoeld is op christelijke waarden. Of je nu gelooft of niet, we vinden het heel normaal dat we niet mogen stelen, liegen en moorden. Deze en nog zeven andere geboden stonden volgens de overlevering op de stenen tafels die Mozes ontving op de berg Sinaï. Het christendom barst van naastenliefde en dat lijkt het tegenovergestelde van lief zijn voor jezelf. Het barst namelijk ook van dualiteit. Het ene is slecht en het ander goed. Lief zijn voor jezelf is egoïstisch en is slecht en naastenliefde is goed.
Behandel anderen zoals u zelf behandeld wil worden, staat er in Mattheüs 7:12. Ik zou er een kleine twist aan willen geven. Behandel jezelf zoals je een ander zou behandelen. In mijn ervaring zijn we namelijk veel liever voor anderen dan voor onszelf. We geven onszelf graag een trap na als iets niet is gegaan zoals gewenst. Wanneer je een fout maakt, wanneer je faalt, wanneer je niet goed genoeg, mooi genoeg, intelligent genoeg, kortom in jouw ogen niet genoeg bent. Wat we vaak doen is helemaal niet zo lief zijn voor onszelf. Daar waar we een vriend of vriendin zouden vergeven, geruststellen of troosten, zijn we doorgaans kei- en keihard voor onszelf.
En nu? Gelukkig is er hulp en wel in de vorm van waardeloze uitingen van goede intenties. Dat klinkt niet best, maar is de redder in nood. Laat het me je uitleggen. Eerst was er Maslow met zijn piramide van behoeftes. Dat ding is al uit 1943 en toen zag de wereld er heel anders uit. De Amerikaanse coach, spreker en schrijver, Tony Robbins kwam andere behoeften tegen en kwam uit op zes fundamentele behoeften van mensen.
- Zekerheid / veiligheid
- Onzekerheid /variatie
- Belangrijkheid /significantie
- Liefde /verbinding
- Groei
- Contributie / bijdragen
Wat mij betreft spreken ze wel voor zich: ieder mens heeft behoefte aan zich veilig voelen (1). Ieder mens heeft (om het leuk te houden) variatie en afwisseling nodig. We weten allemaal dat sleur dodelijk kan zijn (2). We willen ons belangrijk voelen, we willen er toe doen (3). We hebben behoefte aan liefde en verbinding met anderen (4). We willen groeien, we willen de huidige situatie altijd beter maken (5). Mensen willen bijdragen aan het grotere geheel (6). Tony noemt de eerste vier persoonlijke behoeften en de laatste twee spirituele behoeften. Al het gedrag dat we vertonen is op een of andere manier terug te voeren op een van deze behoeften. Daarmee is de intentie van ons gedrag altijd positief. Het wil voorzien in één van deze behoeften.
Alleen nu is er een klein probleempje. De uiting van die intentie kan waardevol zijn, maar ook waardeloos. Als ik ruzie maak met mijn partner over iets kleins en de onderliggende behoefte is liefde en verbinding, dan is dat een waardeloze uiting van die behoefte. Ruzie maken is namelijk vaak niet constructief. Het ruziemaken is een soort vehikel voor de behoefte: hoor mij, zie mij, hou van mij. Vaak helaas met een ongewenst resultaat.
Gelukkig kan een uiting van een intentie ook waardevol zijn. Als ik mijn financiële situatie goed heb geregeld, dan ervaar ik veiligheid.
Om het dan op te sommen komt het hier op neer. Er bestaan fundamentele behoeften van mensen en al ons gedrag is hierop gericht. De intentie van gedrag is daarmee altijd positief. We bedoelen het goed! Echt! De bedoeling is altijd goed. Het probleem zit hem in dat we soms een waardeloos vehikel kiezen om die intentie uit te voeren.
Nu terug naar de vraag waarom we zo streng zijn voor onszelf. Als de intentie altijd goed is, wat is dan het probleem? De sleutel om het positief te laten zijn zit hem in herkaderen. Onderzoek welke intentie je met iets had en wees vervolgens lief voor jezelf. Zo’n intentie zit soms onder een paar lagen verscholen, maar met de juiste vragen kom je hem wel tegen. Zeker als je de lijst met de zes fundamentele behoeften er naast hebt liggen. Het woord compassie en zelfcompassie kennen we nu misschien vooral vanuit een boeddhistische context, maar compassie en mededogen komt in alle grote religies voor: christendom, islam, hindoeïsme, boeddhisme, jainisme en jodendom. Het wordt makkelijker om compassie met jezelf te hebben als je weet dat je intentie goed was. Je hoeft jezelf niet te straffen voor een goede intentie, toch? Kijk naar de uitkomst en als je een waardeloze uitvoering van een positieve intentie had, verander dan de uitvoering, maar heb compassie voor jezelf dát je een goede intentie had. Ik denk dat we te streng zijn voor onszelf vanwege een paar redenen:
- Dualistisch denken: we denken o.a. in goed en fout
- Het is er bij ons ingebakken dat naastenliefde goed is en egoïsme slecht
- We zijn ons niet bewust van de positieve intentie die we onder elk gedrag hebben
Nou, daar is wel wat aan te doen toch? Reflectie is een effectief middel om bij een intentie te komen. Een simpele techniek is bijvoorbeeld de 5 x waarom methode van Sakichi Toyoda (van Toyota motors inderdaad). Het is een methode die we in trainingen en coachings vaak gebruiken om bij de kern van iets uit te komen.
Wij zeggen bij De Verkikkering dat het niet egoïstisch is om lief te zijn voor jezelf. Dat het niet slecht of egoïstisch is om voor jezelf te zorgen en om in je behoeften te voorzien. Nee, we zeggen zelfs dat het een voorwaarde is om echt waardevol voor een ander te kunnen zijn.
Op 20 en 24 juni 2020 hebben we de online workshop: Nu ben jij aan de beurt! Daarin gebruiken we ook reflectietechnieken om bijvoorbeeld intenties te ontmantelen. Wees lief voor jezelf en word meer constructief. Nu ben jij aan de beurt! Kijk op de website voor meer informatie.
Of koop je toegangsticket voor €10,- via deze link:
https://de-verkikkering.webinargeek.com/nu-ben-jij-aan-de-beurt-1
